شیر به عنوان غذای دارویی چه تاثیری بر سلامتی انسان دارد؟

 

 

قبل از خواندن اصل مقاله، توجه به چند نکته بسیار ضروری است. در بدنه ی مقاله، این نکات را بیشتر توضیح خواهم داد.

• نوزادان توان هضم کمی دارند و نمیتوانند از ابتدای تولد، از خوراکی های متنوع، استفاده کنند. بنابراین نوزادان نیاز به غذایی دارند که در عین هضم آسان، بتواند همه‌ی نیازهای آنها را تامین کند. شیر مادر، این نقش را بخوبی ایفا میکند.

 

• در طب اسلامی ایرانی، شیر برخی از پستانداران، به عنوان غذا و حتی به عنوان دارو توصیه شده است. اهمیت شیر آنچنان است که در روایات شیعه از آن به عنوان شفاء بیماریها یاد شده و در طب سنتی نیز از جایگاه والایی برخوردار است.

 

• شیر، بعنوان یکی از اقلام اصلی بسیاری از غذاها و داروها، در طب اسلامی ایرانی، کاربرد دارد که در ادامه، چند غذا و داروی مهم، که در ترکیبات آنها، از شیر استفاده میشود را معرفی میکنم.

 

• مقدار و نوع خصوصیات شیر یک پستاندار را باید در نوع خوراکی که مصرف میکند جست و جو کرد. خوراک دام امروزی با خوراک دام در زمان قدیم، متفاوت است. بنابراین، خواص شیرهایی که امروزه در دسترس عموم است، با شیری که قدیم مصرف میشده تفاوت دارد. این تفاوت، هم در اثرات درمانی و هم در مزاج شیر، خود را نشان میدهد.

 

• شیرهایی که انسان میتواند بعنوان غذا و دارو استفاده کند، از جمله شیر گاو، شیر گوسفند، شیر بز، شیر شتر و شیر الاغ هستند. در این مقاله به خصوصیات شیر این حیوانات نیز پرداخته ام.

 

• در بین شیر های پستانداران مختلف ، شیر گاو برای مصرف انسانی اهمیت بالاتری دارد. به نظر می‌رسد در طول تاریخ شیرگاو بیشتر در دسترس مردم بوده است و با داشتن خواص دارویی مناسب، غذا بودن آن بیش از دارو بودن آن مطرح بوده و به مزاج انسان سازگاری بیشتری دارد. از اینرو، شیر گاو در این مقاله نقش محوری دارد.

 

 

طبع و مزاج شیر

شیرگاو طبیعتی معتدل و با رطوبت فضیله است.

توضیح: طبیعت و مزاج هر ماده ای بر اساس ترکیبات سازنده اش شکل میگیرد. مزاج شیر نیز وابسته به ترکیبات آن است. ترکیبات شیر بستگی به نوع خوراک مصرفی دام دارد و اینکه اگر شیر را، فراوری کرده و چربی و ماده ای را از آن کم کنند یا اضافه کنند، مزاج شیر تغییر میکند.

بنابراین محصولات گاوی که خوراک سرد مزاج مصرف کرده و از گیاهان دارویی و گرم مزاج تغذیه نشده باشد، خواصی همچون خوراک مصرفی آن گاو داشته و سرد مزاج خواهد بود. برای مثال گاوی که تنها از ذرت و سویا و کاه تغذیه شده باشد، شیر تولیدی با خواص همین گیاهان را داشته و مزاجی سرد همچون ذرت و سویا را دارد.

یا اگر چربی شیر گرفته شود، مزاج شیر سردتر خواهد شد و اگر روغن پالم به آن اضافه شود، این سردی، بیشتر نیز میشود.

 

مروری بر مهم‌ترین خواص شیر

 

خواص شیر در روایات شیعه

• ریز ریز خوردن شیرشفاء هر بیماری است به جز مرگ.
• شیر چاق کننده است.
• شیر تقویت کننده کمر و مقوی جنسی است.
• شیر داروی گلو درد است.
• شیر داروی گلو درد است.

 

خواص شیر تازه گاو در طب سنتی ایران

• چاق کننده است (تسمین=چاق شدن).
• مقوی نیروی باه است ( نیروی جنسی).
• افزاینده تولید منی در مردان.
• رطوبت بخشی کل بدن، بخصوص مغز (ترطیب).
• مقوی مغز، مقوی قلب، مقوی بدن.
• مفتح (باز کننده سدد)، جالی (پاک کننده بدن)، ملین و تریاق(پادزهر) بسیار قوی سموم است.

 

 

راز درمانی بودن شیر گاو

 

علت اینکه در روایات آمده، شیر گاو، درمان تمام بیماری هاست، در حدیثی از پیامبر اسلام، بیان شده است. پیامبر فرموده اند، چون گاو از همه گیاهان تغذیه میکند، پس خاصیت شیرش نیز زیاد است و توصیه به مصرف شیر گاو میکنند.

عَلَيْكُمْ‌ بِأَلْبَانِ‌ الْبَقَرِ فَإِنَّهَا تُخْلَطُ مِنْ كُلِّ الشَّجَر یعنی برشما باد شیر گاو چراکه شیر گاو از تمامی گیاهان تشکیل شده است. المحاسن، برقی، ج2، ص493.

 

توضیح: گویا پیامبر ص می‌فرماید گیاهان، داروی شما است و گاو این کار را برشما انجام می‌دهد و از تمامی گیاهان تغذیه می‌کند و شیر خاصیت کل گیاهان را پیدا می‌کند و درمان کل بیماری ها خواهدبود.

اگر نون کپک زده به گاو بدهند، شیر گاو، خاصیت آن را دارد. ولی اگر گاو بچرد و از تمامی گیاها بخورد، خاصیت گیاهان، وارد شیرش میشود و این شیر، درمان کل بیماری‌ها است.

 

پس اگر شخص شیر گاو تغذیه کند و بیماری او شفا پیدا نکند بخاطر تغذیه غلط گاو است.

 

 

مشابه این مطلب، درباره عسل هم هست

 

خداوند در قرآن میفرماید:﴿ ثُمَّ كُلي‌ مِنْ كُلِّ الثَّمَراتِ فَاسْلُكي‌ سُبُلَ رَبِّكِ ذُلُلاً يَخْرُجُ مِنْ بُطُونِها شَرابٌ مُخْتَلِفٌ أَلْوانُهُ فيهِ شِفاءٌ لِلنَّاسِ﴾ سوره نحل، آیه 69.

خداوند به زنبور وحی کرد از تمام گیاها تغذیه کنید و موید آن روایت قبلی است که می‌فرماید گاو از تمام گیاهان تغذیه می‌کند.

 

 

تمام خواص شیر گاو در طب سنتی

 

1. شیر تازه دوشیده شده گاو، به سرعت هضم می‌شود و غذائیت زیادی دارد. اخلاط سوخته بدن را دفع میکند و باعث حفظ رطوبت اصلی بدن میشود.
2. شیر گاو، رنگ رخسار را زیبا میکند و فراموشی، مالیخولیا، وسواس، بیماریهای بینی، اضطراب ،وسواس، خفقان، زخم ریه و سحج را بهبود می‌بخشد.(همگی از بیماری های سوداوی هستند)
3. نوشیدن شیر تازه دوشیده شده گاو برای رفع سرفه مفید است. به شرطی که بیمار تب نداشته باشد.
4. بهترین غذای اطفال پس از شیر مادر، شیر گاو است.
5. شیر، برای سوداوی مزاجان و افراد معتاد به تریاک، بسیار مفید است.
6. نوشیدن و طلای شیر گاو، جرب، حکه، قبا و جذام را بهبود می‌بخش. (بیماری های پوستی همراه با خارش و پوسته پوسته شدن و سفید شدن پوست. نامهای امروزی این بیماریها، اگزما و پسوریازیس است)
7. مداومت به نوشیدن شیر گاو و قی کردن به صورت مکرر، تریاق انواع سموم است و ضرر های آن ها را دفع می کند.
8. مداومت قطور (چکاندن قطره) شیر گاو، بیشتر بیماریهای چشم را التیام می‌بخشد.
9. طلای شیرگاو مسمن(چاق کننده) است و باعث حفظ رطوبت اصلی بدن میشود و برای ورم مقعد و درد ناشی از آن و ورم قسمت بالای آلت تناسلی و زیر ناف، ورم رحم و زخم مثانه مفید است.

 

 

داروهای ترکیبی از شیر گاو

1. نوشیدن شیر گاو آهن تاب و سنگ تاب، اسهال را برطرف میکند.
2. اگر یک حصه(قسمت) شیر گاو و آهن تاب یا سنگتاب را در دو حصه آب شیرین خالص حل کنید، نوشیدن آن به همراه دو دانگی زاج و یک درهم پودرنبات، مدر بول قوی و منقی (پاک کننده) مجاری ادرار است.
3. قطور (چکاندن قطره) شیر گاو به همراه کندر، طرفه (زخم چشم) را بهبود می‌بخشد.
4. قطور شیر گاو با انزروت، به رفع ناخنک کمک می‌کند.
5. طلای شیرگاو با سفیداب قلع، نقرس و اورام گرم را به بهبود می‌بخشد.
6. مالیدن شیر گاو به همراه تریاک و موم و روغن زیتون مسکن درد نقرس گرم است.

 

 

 

غذاهایی که شیر دارند همراه با خواص

 

1. خوردن شیر برنج تهیه شده از شیر گاو، رنگ صورت را زیبا میکند. خوردن شیر برنج رقیق تهیه شده از شیر گاو، به همراه شکر، ملین است و قولنج خشک پایین تنه و زحیر خشک را بهبود می‌بخشد.
2. خوردن شیر برنج شیر گاو، به همراه گردو و خرما، مسمن بدن(چاق کننده) و مسمن کلیه و مبهی و مولد منی است و باعث زیبایی رنگ رخسار می‌شود.
3. نوشیدن شیر گاو به همراه شکر، مبهی(افزاینده میل جنسی) است و رنگ رخسار را زیبا میکند
4. غذای حضرت نوح(غذای رفع ضعف بدن)

شَكَا نُوحٌ‌ ع إِلَى رَبِّهِ عَزَّ وَ جَلَّ ضَعْفَ بَدَنِهِ فَأَوْحَى اللَّهُ تَعَالَى إِلَيْهِ أَنِ اطْبُخِ اللَّحْمَ‌ بِاللَّبَنِ فَكُلْهَا فَإِنِّي جَعَلْتُ الْقُوَّةَ وَ الْبَرَكَةَ فِيهِمَا یعنی حضرت نوح ع شکایت کرد به خداوند از ضعف در بدنش خداوند به او وحی فرمود گوشت را با شیر بپز چراکه من نیرو و برکت را در این دو قرار دادم. طب الائمه، ابن سابور زیات نیشابوری، ص64.

طرز پختن گوشت با شیر

گوشت را بگذارند و یک مقدار کمی روی آن شیر بریزند و روی آتش ملایم بگذارند و کم کم به آن شیر اضافه بشود در غیر این صورت گوشت می‌برد و سفت می‌شود.

 

5. غذای تلبینه (دفع مرگ، برطرف شدن اندوه)

روایت دیگری از پیامبر ص تاکید می‌کند که سوپ با شیر مفید است:

لَوْ أَغْنَى‌ عَنِ‌ الْمَوْتِ‌ شَيْ‌ءٌ لَأَغْنَتِ التَّلْبِينَةُ قِيلَ يَا رَسُولَ اللَّهِ مَا التَّلْبِينَةُ قَالَ الْحَسْوُ بِاللَّبَن‌ یعنی اگر چیزی مرگ را دفع کند همانا تلبینه است عرض شد تلبینه چیست؟ فرمود درست کردن سوپ با شیر. المحاسن، برقی، ج2، ص405.

طرز تهیه تلبینه

تلبینه با گندم و جو تهیه می‌شود هر دو یا یکی از آن دو را همراه آب روی حرارت می‌گذارند یک صبح تا شب تا آب بشوند و به آن عسل و شیر اضافه می‌کنند. اگر گوشت گوسفند و شتر هم اضافه بشود خوب است.

 

در روایت آمده: «إن التلبين يجلو القلب الحزين كما تجلو الأصابع العرق من الجبين.» یعنی «تلبینه قلب اندوهگین را جلا می‌دهد (اندوه را از قلب می‌زداید) همان‌گونه که انگشت عرق را از پیشانی پاک می‌کند.»  الاصول من الکافي، شیخ کلینی، ج۶، ص۳۲۰.

در روایت آمده: «فإنها تجم فؤاد المريض» یعنی «(تلبینه) قلب بیمار را کامل می‌کند.».  بحار الأنوار، علامه مجلسی، ج۶۳، ص۱۶۷.

توضیح: در این روایت اثر تلبینه بر قلب مقید به بیماری شده است

در روایات متعدد آمده زمانی که کسی در خانه پیامبر (ص) بیمار می‌شد تلبینه از آتش پایین نمی‌آمد. شاید با توجه به این مطلب بتوان گفت که تلبینه را باید گرم مصرف کرد.

 

 

مضرات نوشیدن شیر گاو

برای مبتلایان به ضعف معده، امتلای اخلاط فاسد(پر بودن بدن از مواد زائد) و ورم داخلی، بیماریهای عصبی و بیماری‌های بلغمی بسیار مضر است.

زیاده‌روی در خوردن شیر گاو باعث تشدید خلط غالب معده، ایجاد سنگ کلیه و مثانه، تجمع شپش برص،  تب جرب، حکه، ورم، دمل و ماشرا میشود.

در صورتی که شیر گاو در معده منجمد شود، لرز، از دست رفتن هوش و حواس، عرق سرد، غشی و خناق را در پی دارد.

مصرف شیر با چه چیزهایی مضر است؟

نوشیدن شیر گاو با ترشیجات، اشیای شور، گوشت، تخم مرغ، ماهی، ترب، پیاز، میوه‌های تازه، سبزیجات و حبوبات بسیار مضر است.

نوشیدن شیر گاو و سپس خوردن غذا یا خوابیدن پیش از هضم شیر باعث فاسد شدن آن در معده میشود.

مصلح: مصلح شیر گاو شکر و عسل است. بهتر است شیر گاو به صورت گرم نوشیده شود.

در صورتی که شیر گاو در معده منجمد شود و عوارض آن آشکار گردد باید ابتدا تخم شاهی و سکنجبین عسلی و آب گرم و تخم کرفس بخورید و سپس قی کنید

 

 

خواص شیر شتر، گوسفند و الاغ

 

شیر شتر

أَبْوَالُ‌ الْإِبِلِ‌ خَيْرٌ مِنْ أَلْبَانِهَا وَ يَجْعَلُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ الشِّفَاءَ فِي أَلْبَانِهَا یعنی بول شتر بهتر است از شیر شتر و خداوند شفا را در شیر شتر قرار داده است.
( معلوم می‌شود که خداوند در ادرار شتر هم شفاء قرار داده است چون بهتر از شیر شتر است.) الکافی، کلینی، ط اسلامیه، ج6، ص338

 

أَلْبَانُ اللِّقَاحِ‌ شِفَاءٌ مِنْ‌ كُلِ‌ دَاءٍ وَ عَاهَةٍ وَ لِصَاحِبِ الْبَطَنِ أَبْوَالُهَا شیر شترهای ماده شفاء از هر بیماری‌ و درد است و برای کسی که اسهال دارد و کنترل مدفوع ندارد بول شتر درمان است. الکافی، کلینی، ط اسلامیه، ج6، ص338.

 

در روایت دیگری که از امام نقل شده است می‌فرماید:

أَلْبَانُ اللِّقَاحِ شِفَاءٌ مِنْ‌ كُلِ‌ دَاء وَ عَاهَةٍ فِي الْجَسَدِ وَ هُوَ يُنَقِّي الْبَدَنَ وَ يُخْرِجُ دَرَنَهُ وَ يَغْسِلُهُ غَسْلا یعنی شیر شتران ماده درمان هر بیماری و هر معلولیتی در بدن است و بدن را پاکسازی می‌کند و چرک را خارج می‌کند و بدن را می‌شوید شستنی. طب الائمه، ابن سابور زیات نیشابوری، ص102.

 

توضیح: بنابراین شیر شتر برای گرفتگی رگ خوب است. چون درون بدن را می‌شوید از رسوبات چربی چیزی که به آن کلسترول می‌گویند. کل چربی‌ها بخصوص گرفتگی کرونر قلب و پالایش ریه است.

 

 

شیر الاغ

روایت دیگر کلینی از امام صادق (ع) نقل می‌کند:

تَغَدَّيْتُ مَعَهُ فَقَالَ لِي أَ تَدْرِي مَا هَذَا قُلْتُ لَا قَالَ هَذَا شِيرَازُ الْأُتُنِ‌ اتَّخَذْنَاهُ لِمَرِيضٍ لَنَا فَإِنْ أَحْبَبْتَ أَنْ تَأْكُلَ مِنْهُ فَكُل‌ یعنی به همراه امام صادق (ع) صبحانه خوردم فرمود می‌دانی این چیست؟ عرض کردم نه فرمود این شیر الاغ است برای مریضی درست کردیم اگر دوست داری از آن بخور. الکافی، کلینی، ط اسلامیه، ج6، ص338.

توضیح: راجع به گوشت الاغ داریم که مکروه است و چون اینگونه است ادرار آن هم مکروه است اما درمورد شیر آن دلیلی نداریم.

از این روایت هم استفاده می‌شود که شیر الاغ خاصیت دارویی دارد. اما تجربه باید نشان بدهد که برای چه بیماری مفید است.

عرب ها می‌گویند شیر اسب درمان سرفه مزمن و حساسیت است.

 

 

مقایسه شیر و گوشت گاو و گوسفند

لَحْمُ الْبَقَرِ دَاءٌ وَ لَبَنُهَا دَوَاءٌ وَ لَحْمُ‌ الْغَنَمِ‌ دَوَاءٌ وَ لَبَنُهَا دَوَاء یعنی گوشت گاو بیماری است و شیر آن دارو است و گوشت گوسفند دارو است و شیر آن بیماری است. مستدرک، نوری، ج16، ص346

توضیح: ما نمی‌توانیم بگوییم که شیر گوسفند مضر است. چون در روایت قبل خواندیم:

لَبَنُ‌ الشَّاةِ السَّوْدَاءِ خَيْرٌ مِنْ لَبَنِ حَمْرَاوَيْنِ یعنی گوشت گوسفند سیاه رنگ بهتر است از شیر «دو گوسفند قرمز رنگ» است. الکافی، کلینی، ط اسلامیه، ج6، ص336.

توضیح: کلمه خیر نشان می‌دهد که خوبی و منفعت دارد و ضرر ندارد.اگر ضرر داشت نمی‌فرمود خیر است.

با توجه به اینکه روایت دومی سند قوی و محکم تری نسبت به روایت اولی دارد پس باید گفت باید روایت دوم را بپذیریم و بگوییم شیر گوسفند نیز مفید است.

 

 

اهمیت شیر در روایات

 

شیر غذای پیامبران:

اللَّبَنُ‌ طَعَامُ الْمُرْسَلِين‌ یعنی شیر غذای انبیاء است. الکافی، کلینی، ط اسلامیه، ج6، ص336.

 

شیر، غذایی پر برکت

لَمْ يَكُنْ رَسُولُ اللَّهِ ص يَأْكُلُ‌ طَعَاماً وَ لَا يَشْرَبُ شَرَاباً إِلَّا قَالَ اللَّهُمَّ بَارِكْ لَنَا فِيهِ وَ أَبْدِلْنَا بِهِ خَيْراً مِنْهُ إِلَّا اللَّبَنَ فَإِنَّهُ كَانَ يَقُولُ اللَّهُمَّ بَارِكْ لَنَا فِيهِ وَ زِدْنَا مِنْه‌ یعنی پیامبر ص نمی‌خورد و نمی‌نوشید مگر اینکه می‌فرمود خداوندا در این غذا و نوشیدنی به ما برکت بده و بهتر از آن به ما عنایت فرما غیر از موقع خوردن شیر که می‌فرمود خداوندا در شیر به ما برکت بده و برای ما آن را زیاد کن. المحاسن، برقی، ج2، ص491.

توضیح: برای شیر نمی‌فرماید که بهتر از آن به ما بده. معنای آن این است که هر غذایی شاید یک مشکلی داشته باشد غیر از شیر که هیچ ضرری ندارد و بهترین غذا است.

 

شیر هیچ ضرری به انسان نمی‌زند

قَالَ لَهُ رَجُلٌ إِنِّي‌ أَكَلْتُ‌ لَبَناً فَضَرَّنِي فَقَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع لَا وَ اللَّهِ مَا ضَرَّ شَيْئاً قَطُّ وَ لَكِنَّكَ أَكَلْتَهُ مَعَ غَيْرِهِ فَضَرَّكَ الَّتِي أَكَلْتَهُ مَعَهُ وَ ظَنَنْتَ أَنَّ ذَلِكَ مِنَ اللَّبَن‌ یعنی به امام صادق ع عرض شد من شیر خوردم و به من ضرر زد. حضرت فرمود نه قسم به خدا هیچ ضرری نمی‌زند ولی آن را باچیز دیگری مصرف کردی و آن غذای دیگر ضرر داشت و گمان کردی شیر ضرر دارد. المحاسن، برقی، ج2، ص493.

 

 ریز ریز خوردن شیر

الْحَسْوُ بِاللَّبَنِ‌ شِفَاءٌ مِنْ كُلِّ دَاء إِلَّا الْمَوْت‌  یعنی ریز ریز خوردن شیر شفاء هر بیماری است به جز مرگ. تحف العقول، ابن شعبه، ص124.

 

شیر چاق کننده است

وَ رَأَى رَسُولُ اللَّهِ ص رَجُلًا سَمِيناً فَقَالَ‌ مَا تَأْكُلُ‌ قَالَ لَيْسَ‌ بِأَرْضِي حَبٌّ وَ إِنَّمَا آكُلُ اللَّحْمَ وَ اللَّبَنَ فَقَالَ ص جَمَعْتَ بَيْنَ اللَّحْمَيْن پیامبر ص مرد چاقی را دید فرمود چه می‌خوری؟ عرض کرد در سرزمین من حبوبات نیست و گوشت و شیر می‌خوریم. فرمود بین دو گوشت جمع کردی.  الدعوات، راوندی، ص153

 

شباهت شیر و گوشت

و روایتی از حضرت امیر ع می‌فرماید:

أللّبن‌ أحد اللّحمين‌ یعنی شیر یکی از دو گوشت است. غررالحکم، آمدی، ص86.

 

 

شیر تقویت کننده کمر و تقویت جنسی است

اللَّبَنُ‌ الْحَلِيبُ‌ نَافِعٌ لِمَنْ نَفَرَ عَلَيْهِ مَاءُ الظَّهْر یعنی شیر برای کسی که آب کمرش کم شده است مفید است. طب الائمه، ابن سابور زیات نیشابوری، ص130

 

شیر داروی گلو درد است

مَا وَجَدْنَا لِوَجَعِ‌ الْحَلْقِ‌ مِثْلَ حَسْوِ اللَّبَنِ‌ امام ع می‌فرماید برای گلو درد چیزی مانند خوردن آرام آرام شیر نیافتیم. طب الائمه، ابن سابور زیات نیشابوری، ص90.

 

 

شیر گاو  در روایات

شیر گاو شفاست

روایتی که از همه وضوح بیشتری دارد و سند آن هم معتبر است از حضرت امیر ع است:

لَبَنُ‌ الْبَقَرِ شِفَاء یعنی شیر گاو شفاء است. المحاسن، برقی، ج2، ص494

شفاء بودن شیر مقید به بیماری خاصی نیست.

 

روایت دیگر می‌فرماید:

أَنَّ لَبَنَ‌ الْبَقَرِ فِيهِ‌ مَنَافِعُ فَمَنْ تَمَكَّنَ مِنْهُ فَلْيَشْرَبْه یعنی در شیر گاو منافعی است پس کسی که تمکن دارد آن را مصرف کند. بحارالانوار، مجلسی، ج59، ص274

 

 

مقایسه شیر، روغن زرد و گوشت گاو

امام صادق ع در روایت دیگری فرمود:

أَلْبَانُ‌ الْبَقَرِ دَوَاءٌ وَ سُمُونُهَا شِفَاءٌ وَ لُحُومُهَا دَاء یعنی شیر گاو دارو است و روغن آن شفاء و گوشت آن بیماری است. الکافی، کلینی، ط اسلامیه، ج6، ص311

 

روایت دیگری از حضرت امیر ع می‌فرماید:

أَلْبَانُ‌ الْبَقَرِ دَوَاء  یعنی شیرهای گاو دارو است. الکافی، کلینی، ط اسلامیه، ج6، ص337.

 

 

درمان اسهال

أَلْبَانُ‌ الْبَقَرِ دَوَاءٌ يَنْفَعُ لِلذَّرَب‌  یعنی شیر گاو درمان است و برای اسهال مفید است. بحارالانوار، مجلسی، ج59، ص282

 

رفع رطوبت معده، افزایش کارایی کلیه، افزایش اشتها

در روایتی آمده است که شخصی از اسهال شکایت کرد، حضرت فرمود:

مَا يَمْنَعُكَ‌ مِنْ‌ شُرْبِ‌ أَلْبَانِ الْبَقَرِ فَقَالَ لِي أَ شَرِبْتَهَا قَطُّ فَقُلْتُ لَهُ نَعَمْ مِرَاراً فَقَالَ كَيْفَ وَجَدْتَهَا فَقُلْتُ وَجَدْتُهَا تَدْبُغُ الْمَعِدَةَ وَ تَكْسُو الْكُلْيَتَيْنِ الشَّحْمَ وَ تُشَهِّي الطَّعَامَ فَقَالَ لِي لَوْ كَانَتْ أَيَّامُهُ لَخَرَجْتُ أَنَا وَ أَنْتَ إِلَى يَنْبُعَ‌ حَتَّى نَشْرَبَه‌ یعنی چه چیز شما را از شیر گاو منع می‌کند آیا آن را مصرف کرده‌ای؟ عرض کرد بله فرمود چگونه آن را دیدی؟ عرض کرد معده را دباغی می‌کند و شحم کلیه را زیاد می‌کند و اشتها را زیاد می‌کند فرمود اگر ایام شیر باشد همانا برای شرب آن به سمت ینبع) قرية كبيرة على سبع مراحل من المدينة (خارج می‌شدم. الکافی، کلینی، ط اسلامیه، ج6، ص337.

 

 

شیر گاو قرمز بهتر از سیاه است  (شاید گاو قرمزمانند گاو نژاد سمینتال یا براون سوئیس باشد و گاو سیاه مانند نژاد گاو هولشتاین)

لَبَنُ‌ الشَّاةِ السَّوْدَاءِ خَيْرٌ مِنْ لَبَنِ حَمْرَاوَيْنِ وَ لَبَنُ الْبَقَرِ الْحَمْرَاءِ خَيْرٌ مِنْ لَبَنِ سَوْدَاوَيْن‌ یعنی شیر گوسفند سیاه رنگ بهتر است از شیر «دو گوسفند قرمز رنگ» است و شیر گاو قرمز رنگ بهتر است از شیر «دو گاو سیاه رنگ» است.

پس خاصیت یک لیوان شیر گاو قرمز بیشتر است از دو لیوان شیر گاو سیاه رنگ است. الکافی، کلینی، ط اسلامیه، ج6، ص336

نوشته شده توسط سلمان مومن زاده

محقق و مدرس طب اسلامی ایرانی

مدیر مجموعه آموزشی طبیس

 

منابع

کتاب مفردات، سید محمد علی سید نظری

کتاب دراسه فی الطب الرسول المصطفی